آهن آلات به دو مقوله کلی، صنعتی و ساخت وساز و سپس به مقوله‌های فرعی تقسیم می‌شود. یکی از مهم ترین شاخه‌ها، ورق فلزی است. ورق یک نوع صاف فلز آهن است که کاملاً صاف و صیقلی است. ورقه‌ها به طور کلی در دو شکل تولید میشوند: شکل رول فرم و شیت فرمدر تولید ورق، دو نوع مختلف از تکنولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نورد سرد و نورد گرم نامیده می‌شود. در نورد گرم، خروجی ورق سیاه نامیده می‌شود و در نورد سرد، خروجی آن ورقه روغنی خواهد بود. ورق سیاه یکی از انواع ورق های پرکاربرد در صنایع مختلف است و با توجه به اهمیتی و کاربردی که دارد در ادامه ی مقاله روش خم کردن ورق سیاه را بررسی خواهیم کرد.
تعریف کلی
فلزات و آلیاژهای فلزی به مقدار فراوان و به شکل‌های مختلف در صنایع استفاده میشوند. در بیشتر موارد، برای استفاده از این فلزات نیاز به شکل‌دهی آنها وجود دارد تا به حالت مطلوب برسند. خم شدن فلز فرایندی است که در طی آن یک ورق صاف و تخت فلزی بر اثر وارد کردن نیرو و بدون نازک شدن ضخامت، تغییر شکل می‌دهد. فشار ناشی از نیروی وارد شده موجب خم شدن ورق در یک زاویه و شکل مورد نظر می‌شود در تمامی انواع روش های خمکاری فلزات نیاز است که یک نوع نیرو به ورق وارد شود. نیروی وارد شده به صورت گشتاور خمشی تبدیل شده که در نتیجه اعمال این گشتاور، ورق خم می‌شود. نکته قابل توجه در اجرای انواع روش های خمکاری فلزات، رعایت حد شکل دادن است. منظور از حد شکل دادن، حداقل شعاع خم یا همان میزان انحنایی است که باعث می‌شود تا ورق به فرم مورد نظر تبدیل گردد.
ورق سیاه چیست ؟
تا کنون متوجه شده ایم که ورقه سیاه ورق نورد گرم است.
در روش نورد گرم, تختال‌ها پس از حرارت دادن به حدود ۱۲۸۰ درجه سانتی گراد, در کوره گرم میشوند سپس پوسته زدایی در نورد‌های اولیه و نهایی انجام می‌شود و در نهایت ضخامت نورد‌ها به ۱.۲ تا ۱۶ میلی‌متر می‌رسد که شکل نهایی به صورت کلاف تولید میشوند. ورق‌های نورد سیاه یا گرم با ضخامت‌های بالا (تا یک متر ضخامت). در شکل ورقه‌ها تولید میشوند و معمولاً اسلب نامیده میشوند.
کارخانجات مانند اکسین اهواز و یا کاویان ورق‌های سیاه ضخیم در ایران تولید می‌کنند که دارای ابعادی ۶ * ۱ متر، ۶ * ۱ متر و ۶ * ۱ متر یا ۶ * ۲ متر هستند. البته، اندازه‌های بزرگ تر تا ۱۲ * ۲.۵ متر نیز در ایران تولید میشوند که نیازمند فن‌آوری بالا نیز هستند. در ادامه فرآیند و در واحد تکمیل نورد گرم، عملیات‌ها از قبیل کاهش وزن کلاف، بهبود خواص مکانیکی، تسطیح خطوط ، سبک و برش سنگین برگ در طول ۱ تا ۱۲ متر انجام شد.
خم کردن ورق سیاه که در اصطلاح به آن Bending می گویند. یک فرآیند است که در آن نیروی زیادی به روق سیاه وارد می شود، این نیرو باعث می شود تا فرق سیاه در زاویه دلخواه خم شود و شکل دلخواه را ایجاد می کند، این کار سبب می‌شود تا ورق سیاه به زوایای گوناگون به حالت V , U یا ناودانی تبدیل بشود. در خمکاری تنها ورق سیاه تغییر می‌کند و حجم آن ثابت می‌ماند. به همین دلیل به آن فرایند غیر کشسان گفته می شود.
روش های خم کاری فلزات
- خم کاری پرسی
- خم کاری به روش نورد شدن
- خم کاری گونیایی
- خم کاری فشاری
- خم کاری چرخشی
خم کاری پرسی
برای اعمال نیروی پرس از دستگاه کمپرسور استفاده می‌شود. انواع مختلفی از دستگاه کمپرسور وجود دارد که سطوح مختلفی از نیرو را وارد می‌کنند؛ مانند دستگاه پرس مکانیکی، پنوماتیکی و هیدرولیکی. از دستگاه پرس مکانیکی اغلب در مواقعی که به فشار کمتری نیاز باشد استفاده می‌شود.
خمکاری به روش نورد شدن
دو غلطک در پایین و یک غلطک در بالا وجود دارد. ورق صاف در بین رول‌ها قرار می‌گیرد و آنقدر به صورت رفت و برگشتی تحت خمش بین رول‌ها قرار می‌گیرد که به شعاع و انحنای مورد نظر برسد.
خم کاری گونیایی
خم شدن با تماس کم، نوعی از خم شدن است که کمترین میزان تماس در آن ایجاد شود. در این روش، تجهیزات فقط در سه نقطه ورق اولیه را لمس می‌کنند. این سه نقطه شامل سمبه، نوک و شانه‌های قالب می‌باشد. در طی این فرآیند، ورق مورد نظر، با لبه‌های خارجی قالب و همچنین نوک سمبه تماس می‌گیرد.
خم کاری فشاری
نحوه عملکرد دستگاه به این صورت است که قالب به صورت ثابت بوده و کفشک لغزان در حین چرخش به دور قالب، لوله را به درون قالب می‌فشارد.
خمکاری چرخشی
ورق بر روی محور قرار می‌گیرد و نیروی فشار تحت پرس، طوری وارد می‌شود که این دو نیم دایره به طرفین چرخیده و تشکیل زاویه می‌دهند. ورق فلز قرار گرفته بر روی این دو نیم‌دایره نیز تحت همان زاویه خم می‌شود.
خمکاری فلزات با ورق متفات است حال خمکاری ورق ها را بررسی می کنیم
خمش مکانیکی
خم کردن خم
خمش هیدرولیک
خمش CNC
خمش مکانیکی
سرعت و دقت بالای این نوع خمش، مزایای اصلی است. پرس و خم کاری در کنار هم امنیت بیشتر و بالاتری دارند. شعاع خم کاری مورد نیاز به آلیاژ، عرض قالب و شعاع ماشین بستگی دارد. در پایین پهنای شکاف قالب می‌تواند تنظیم شود، مقدار فشار به گونه‌ای است که صفحه به طور کامل بر روی قالب قرار گرفته است. رایج ترین نوع خم شدن، V شکل است. هنگامی که ورق سیاه خم می‌شود، قسمت بیرونی ورقه کاملاً کشیده‌شده و قسمت داخلی صفحه به هم فشرده می‌شود.
مزایای خم کردن ورق
- امکان ساخت انواع مختلف محصولات فولادی در شکل‌های متفاوت
- جلوگیری از جوشکاری مواد اولیه و افزایش مقاومت آنها
- سرعت و دقت بالا
- کاهش خطای مونتاژ قطعات
عوامل تاثیرگذار بر قیمت خمکاری ورق
- ضخامت خمش
- فرم خمش
- جنس
- وجود یک حفره یا شکل خاص در ماده اولیه
- نوع دستگاه
- تعداد ورق‌های خم شده
- قالب خمش
چرا ورق نورد به نام ورق سیاه در صنعت شناخته می شود؟
تولید ورق با تکنولوژی نورد گرم به این معنی است که مواد خام تولید ورق در دماهای بسیار بالا ذوب میشوند و در طول این فرآیند صفحه ظاهر مات و به خاطر رنگ ظاهری آن، برای آن در بازار به کار می‌‌رود.
کاربرد های خم کردن ورق سیاه در صنعت
ورق‌های نورد گرم (ورقه‌های سیاه) در صنایع مختلف مانند صنعت ساخت وساز، ساخت سیلو، ساخت تانکر، ساخت خودرو، تانک‌های ویژه، کشتی‌سازی و صنایع فلزی سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند. صفحات سیاه به دو شکل کلی، شکل و ساختار تولید میشوند که هر کدام کاربرد های دارند. برای مثال، برای ساخت وسایل با حساسیت بالا، شما باید از ورقه‌های سیاه استفاده کنید. صفحات فابریک دارای قطر برابر هستند (به اصطلاح اجرا نشده) و این ویژگی یکنواختی در محصول خروجی ایجاد می کند.
معیار های خم کردن ورق سیاه
یکی از معیارهای اصلی در انواع خمکاری ورق شعاع و زاویه خمش است؛ اینکه ورق قرار است با چه زاویه ای و در چه جهتی خم شود اهمیت بسیار زیادی دارد. علاوه بر این باید ضخامت را نیز به‌عنوان یک معیار اصلی در نظر داشت؛ توجه داشته باشید که منظور از این موضوع ضخامت اولیه و حجمی است که بعد از خم کردن به دست میاید.
ضخامت ورقه سیاه
ضخامت ورقه سیاه از ۱.۵ mm شروع شده و تا ۱۰۰۰ mm پایان می‌یابد. اما معمولاً ضخامت ۱.۵ mm به ۲۰ میلی متر رایج است. ورق‌های نورد گرم با ضخامت بیش از ۳۰ میلی متر نیز اسلب نامیده میشوند. صفحات اسلب اغلب به عنوان وزنه های استفاده میشوند.
ابعاد فیزیکی ورقه سیاه
در فرم رول، عرض ورقه های سیاه ۱۰۰ سانتی متر، ۱۲۵ سانتی متر و ۲۰۰ سانتی متر و بسته به ضخامت چهار پهنای آن خواهد بود. البته در فرم رول، هیچ محدودیت طولی وجود نخواهد داشت.
در حالت فابریک کارخانه، بسته به مقدار سفارش، هر اندازه و ابعاد می‌تواند تولید شود، اما برخی از ابعاد رایج هستند و به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ابعاد رایج (و طبیعی) به شرح زیر هستند:
ابعاد ورق سیاه ۲۰۰۰ * ۱۰۰۰ mm
ابعاد ورق سیاه ۲۵۰۰ * ۱۲۵۰ میلی‌متر
ابعاد ورق سیاه ۶۰۰۰ * ۱۰۰۰ mm
ابعاد ورق سیاه ۶۰۰۰ * ۱۲۵۰ میلی‌متر
ابعاد ورق سیاه ۶۰۰۰ * ۱۵۰۰ متر
کدام ورق برای کار من مناسب است؟
برای بدست آوردن بهترین نتایج، همیشه نباید گران ترین کالاها را بخرید. بهترین خروجی علاوه بر کیفیت بالا، دوام و ماندگاری، نیز باید مقرون به صرفه باشد. برای این منظور شما می‌‌توانید از توصیه های تخصصی و رایگان تیم فروش استفاده کنید. ورقه های سیاه به خاطر آلیاژ استفاده های مختلفی دارند.
نتیجه گیری
در حال حاضر صنایع روز به روز در حال پیشرفت و کامل تر شدن ورقه سیاه یکی از ورقه های پرکاربرد در صنایع است. خوشبختانه در حال حاضر انواع مختلفی از ورق های سیاه در ایران تولید و عرضه میشوند و شما می توانید با قیمتی مناسب تر نسبت به نمونه های خارجی آن ها را تهیه کنید. ورقه سیاه جزو آهن آلات صنعتی به شما می رود و به همین دلیل بیشتر مورد مصرف کارخانه جات مختلف قرار دارد تا ساخت و ساز های مسکونی. در این مقاله ورق سیاه علت نام گذاری آن و انواع مختلف آن را بررسی کردیم و به اصول خم کردن ورق سیاه پرداختیم. شما باید با توجه به کار و هدفی که مد نظر دارید ورق سیاه مناسب را تهیه کنید و هر ورق سیاهی برای هر نوع صنعتی مناسب نیست.
شماره تماس: ۰۳۱۳۲۶۵۶۵۳۴ شماره واتساپ: ۰۹۱۰۱۱۸۰۵۹۵
* * آهن بانک * *
