ایجاد یک کارخانه ذوب آهن که مادر صنایع محسوب می‌شود به عنوان یک آرمان ملی از دوره قاجار مطرح بود که همواره با موانع متعددی روبه رو شد؛ و حتی برای اینکه مجوز بگیرند خیلی زیاد طول کشید.
تا اینکه در چهارچوب پروتکل همکاری‌های فنی و اقتصادی بین دولت ایران و شوروی سابق، احداث کارخانه ذوب آهن مورد توافق قرار گرفت و موافقت نامه ای به امضاء رسید که در ۲۳ دی ماه ۱۳۴۴ به تصویب مجلس رسید و عملیات اجرایی آن توسط شرکت تیاژپروم اکسپورت (Тяжпромэкспорт) آغاز گردید.
کارهای اجرایی احداث ساختمان واحدهای مختلف کارخانه از سال ۱۳۴۶ آغاز و با ایجاد کارگاه‌های کک سازی، اگلومراسیون و کوره بلند شماره ۱ در نیمه اول دی ماه ۱۳۵۰، بهره‌برداری از مجتمع با تولید چدن آغاز شد و تولید محصولات فولادی نیز با راه‌اندازی بخش فولادسازی و مهندسی نورد در دی ماه ۱۳۵۱ با ظرفیت ۵۵۰ هزار تن در سال شروع شد.
متعاقب آن در سال ۱۳۵۱ کارهای ساختمانی و اجرایی طرح توسعه برای رسیدن به ظرفیت یک میلیون و نهصد هزار تن فولاد در سال با احداث کوره بلند شماره ۲ و توسعه بخش‌های مختلف آگلومراسیون، کک سازی، فولاد سازی، نورد و … شروع گردید؛ و عملیات ساختمانی کمپلکس چدن در سال ۱۳۵۷ به اتمام رسید.
ذوب‌آهن اصفهان که تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ کارخانه ذوب‌آهن آریامهر نام داشت، اولین و بزرگترین کارخانه تولیدکننده فولاد ساختمانی و ریل در ایران است. همچنین ذوب آهن اصفهان، بزرگترین شرکت فولاد در ایران است که با ظرفیت ۲٫۸ میلیون تن محصول پایانی، انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می‌کند.
در سال ۱۳۴۴ طبق موافقت‌نامه‌ای که بین ایران و شوروی بسته شد، روس‌ها متعهد شدند درازای صادرات گاز به آن کشور، شرکت ذوب آهن اصفهان و ماشین‌سازی اراک را تأسیس کنند. این کارخانه در جنوب غربی استان اصفهان و در شمال مرکز شهرستان لنجان قرار گرفته‌است.
بر طبق برنامه، با بهره‌برداری از طرح توازن تولیدات این شرکت به ۳٫۶ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت. محصولات کارخانجات این شرکت به بیش از ۲۳ کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی صادر می‌شود و در بازار داخل این محصولات در پروژه‌های بزرگی همچون برج میلاد تهران، نیروگاه هسته‌ای بوشهر، سدهای بزرگ و مترو مورد استفاده قرار گرفته‌است.
فرزندان ذوب آهن اصفهان
ذوب‌آهن اصفهان در توسعه فولاد ، احداث صنایع مختلف و در ساخت سایر صنایع نقش مستقیم داشته است.
از مهمترین این صنایع می‌توان موارد زیر را برشمرد :
فولاد میبد یزد
فولادسبا
فولاد مبارکه
فولاد خراسان
قروه و همدان
فولاد خوزستان
فولاد آلیاژی یزد
منابع و ماخذ : وی‌کی‌پدیا؛ سایت ذوب آهن اصفهان؛ چیلان
